Dự luật Exclusive Citizenship Act of 2025 đang trở thành một trong những chủ đề được quan tâm nhất tại Hoa Kỳ khi đề xuất chấm dứt hoàn toàn chế độ song tịch Mỹ. Đây là thay đổi có ảnh hưởng trực tiếp đến cộng đồng người nhập cư, bao gồm hàng trăm ngàn người Việt đang có thẻ xanh, đang nhập tịch hoặc đã là công dân Mỹ. Vậy thực hư dự luật này là như thế nào? Hãy cùng TPD Việt Nam tìm hiểu qua nội dung dưới đây!

Dự luật Exclusive Citizenship Act of 2025 mới nhất 

Exclusive Citizenship Act of 2025 là một đề xuất mới được Thượng nghị sĩ Bernie Moreno (Đảng Cộng hòa – Ohio) trình lên Thượng viện Hoa Kỳ, với mục tiêu thiết lập nguyên tắc “một công dân – một quốc tịch”. Theo thông tin từ văn phòng Thượng nghị sĩ, dự luật hướng tới việc chấm dứt tình trạng công dân Mỹ sở hữu thêm quốc tịch thứ hai, bao gồm cả những trường hợp đã nhập tịch hoặc sinh ra mang hai quốc tịch theo luật quốc gia khác.

Khác với những đề xuất trước đây chỉ dừng lại ở việc siết điều kiện nhập tịch, dự luật lần này đề cập đồng thời ba nhóm chính sách trọng tâm gồm:

• Quy định về quyền giữ quốc tịch Mỹ trong trường hợp cá nhân có liên quan đến quốc tịch thứ hai.
• Trách nhiệm từ bỏ quốc tịch nước ngoài trong thời hạn nhất định nếu luật được thông qua.
• Cơ chế kiểm tra, xác minh và cập nhật hồ sơ quốc tịch duy nhất của mỗi công dân thông qua các cơ quan liên bang như Bộ Ngoại giao và Bộ An ninh Nội địa.

Nội dung này phản ánh xu hướng Hoa Kỳ tăng cường quản lý vấn đề quốc tịch trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu có nhiều biến động, đồng thời nhấn mạnh việc củng cố an ninh và sự cam kết của công dân đối với Hoa Kỳ. Dù dự luật chưa trở thành luật, nhưng vì mức độ ảnh hưởng rộng, nó đang tạo ra sự chú ý lớn từ cộng đồng người nhập cư và những gia đình đang có kế hoạch lấy quốc tịch Mỹ trong thời gian tới.

Theo dữ liệu phân tích từ Pew Research Center và các báo cáo của USCIS:

• Hoa Kỳ hiện có khoảng 20 – 25 triệu người thuộc diện song tịch.
• Riêng cộng đồng người Việt tại Mỹ khoảng 2,3 triệu người, trong đó phần lớn đã nhập tịch và vẫn duy trì quốc tịch Việt Nam.
• Song tịch giúp người nhập cư đảm bảo quyền lợi về tài sản, quan hệ gia đình, kinh doanh và các nghĩa vụ tại quê hương, vì vậy nhu cầu duy trì quốc tịch thứ hai vẫn rất phổ biến.

Chính vì thế, việc Mỹ xem xét lại chính sách song tịch đang tạo ra mối quan tâm đặc biệt từ những cộng đồng có sự gắn kết sâu về gia đình và tài sản giữa hai quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Những điểm thay đổi quan trọng trong dự luật Exclusive Citizenship Act of 2025

Dự luật Exclusive Citizenship Act of 2025 đề xuất một loạt điều chỉnh mang tính nền tảng trong cách Hoa Kỳ quản lý quốc tịch. Các thay đổi tập trung vào việc xác lập nguyên tắc chỉ được giữ duy nhất một quốc tịch, đồng thời mở rộng trách nhiệm khai báo và kiểm soát của công dân. Các điểm chính gồm:

• Yêu cầu công dân Mỹ chỉ được giữ một quốc tịch duy nhất

Nếu dự luật được thông qua, mọi công dân Mỹ bao gồm cả người nhập tịch và người sinh ra tại Mỹ sẽ không được phép duy trì quốc tịch thứ hai. Quy định này là thay đổi căn bản so với thực tiễn hiện nay, khi pháp luật Mỹ cho phép song tịch trong phần lớn trường hợp và không yêu cầu công dân phải từ bỏ quốc tịch gốc.

• Thời hạn lựa chọn đối với người đang giữ song tịch

Dự luật nêu rõ những người hiện có song tịch sẽ được dành một khoảng thời gian xác định để lựa chọn quốc tịch muốn giữ. Đây sẽ là giai đoạn chuyển tiếp bắt buộc, yêu cầu từng cá nhân đưa ra quyết định và hoàn tất các thủ tục pháp lý liên quan đến việc từ bỏ quốc tịch nước ngoài nếu muốn tiếp tục giữ quốc tịch Mỹ.

• Cơ chế chấm dứt quốc tịch Mỹ khi cá nhân nhận thêm quốc tịch khác

Với những trường hợp nhập tịch trong tương lai, nếu một cá nhân sau khi trở thành công dân Mỹ tiếp tục xin thêm quốc tịch khác, quyền công dân Mỹ của họ có thể không còn hiệu lực khi quy định mới có hiệu lực. Điều này nhằm ngăn chặn việc chủ động tạo song tịch sau thời điểm luật ban hành.

• Phân quyền cho Bộ Ngoại giao và Bộ An ninh Nội địa

Hai cơ quan liên bang được giao nhiệm vụ xây dựng hệ thống tiêu chuẩn mới để:

Xác minh quốc tịch duy nhất của công dân.

Thiết lập quy trình khai báo quốc tịch nước ngoài.

Xem xét các trường hợp đặc biệt, chưa thể từ bỏ quốc tịch gốc do hạn chế pháp lý hoặc chính trị.

Tuy nhiên, hiện chưa có khung thực thi chi tiết, do đó cơ chế kiểm tra, xác minh hoặc xử lý vi phạm vẫn còn để ngỏ.

• Nhấn mạnh nguyên tắc “lòng trung thành duy nhất”

Một trong những thông điệp trung tâm của dự luật là yêu cầu công dân Mỹ thể hiện cam kết toàn diện với Hoa Kỳ. Điều này phản ánh quan điểm của người đề xuất rằng quyền công dân Mỹ đi kèm với trách nhiệm không chia sẻ lòng trung thành với quốc gia khác.

• XEM THÊM: CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH CƯ MỸ DIỆN EB-5

Đánh giá của chuyên gia: Tác động dự luật sẽ ảnh hưởng như thế nào?

Hoa Kỳ vốn được xem là điểm đến của nhân tài toàn cầu, tuy nhiên dự luật này có thể tạo ra rào cản đáng kể:

• Ảnh hưởng đến cộng đồng người Việt: Việt Nam hiện nằm trong nhóm 3 quốc gia có tỷ lệ nhập tịch Hoa Kỳ cao nhất (4,1%), chỉ sau Mexico và Ấn Độ. Việc thay đổi chính sách sẽ tác động trực tiếp đến đội ngũ chuyên gia, kỹ sư công nghệ gốc Việt đang làm việc tại Mỹ.
• Nguy cơ chảy máu chất xám: Đứng trước áp lực lựa chọn, nhiều nhân sự chất lượng cao có thể từ chối nhập tịch hoặc rời bỏ Hoa Kỳ để bảo toàn quyền lợi và tài sản tại quốc gia gốc.
• Thách thức quản trị doanh nghiệp: Đối với các tập đoàn đa quốc gia, việc nhân sự cấp cao (C-level) sở hữu song tịch là yếu tố quan trọng để tối ưu hóa việc đi lại và quản lý đầu tư. Dự luật này sẽ gây khó khăn cho sự luân chuyển nhân sự toàn cầu.

Cần lưu ý rằng, văn bản này hiện mới dừng lại ở cấp độ Dự thảo Luật. Khả năng dự luật được thông qua là không cao do vấp phải các tiền lệ pháp lý vững chắc.Đồng thời, để trở thành luật chính thức, dự thảo cần vượt qua sự thẩm định khắt khe của cả Thượng viện và Hạ viện, nơi các tranh luận về tính hợp hiến sẽ là trở ngại lớn.

Trong thời gian tới, việc dự luật có được thông qua hay không chắc chắn sẽ là thông tin nóng bỏng được nhiều nhà đầu tư định cư Việt quan tâm. Lý do là bởi chính sách song tịch sẽ quyết định rất nhiều đến chiến lược định cư của cả gia đình, đặc biệt với những ai đang có dự định tham gia chương trình visa EB-5. Đừng quên theo dõi TPD Việt Nam để liên tục cập nhật những thông tin mới nhất và đánh giá của chuyên gia!